Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen

Inleiding
De gemeente beheert een groot deel van de openbare ruimte. Hier vindt een groot aantal activiteiten plaats, zoals wonen, werken en recreëren. Daarbij maken we gebruik van kapitaalgoederen die in de openbare ruimte aanwezig zijn:

• infrastructuur (wegen, water, riolering, kunstwerken, openbare verlichting)
• voorzieningen (groen, sportfaciliteiten)
• gebouwen.

Deze paragraaf behandelt, conform artikel 12 uit het BBV, de belangrijkste kapitaalgoederen die de gemeente in eigendom en/of beheer heeft. De middelen die beschikbaar worden gesteld worden ingezet om het door de raad vastgestelde beleid uit te voeren.

Inrichting en onderhoud hebben een directe relatie met elkaar. Sommige inrichtingen vragen veel onderhoud, andere juist weinig. Aangezien kapitaalgoederen een substantieel onderdeel van de begroting vormen, willen we zicht krijgen op het noodzakelijk onderhoud van deze kapitaalgoederen.
In beleidsplannen maken we afspraken over de wijze waarop we onderhouden en hoe dit aansluit op de vastgelegde ambities op gemeentelijke opgaven zoals biodiversiteit en klimaatadaptatie en circulaire economie. De doelstellingen en activiteiten die gerelateerd zijn aan deze paragraaf staan in het programma "Leefomgeving; Openbare ruimte en duurzaamheid".

WELKE ONTWIKKELINGEN SPELEN ER?

• De samenleving wordt mondiger en daagt de gemeente vaker uit om ruimte te bieden aan vernieuwing. Dit maakt dat er een wens is om minder behoudend te beheren en meer ontwikkelend om te gaan met wensen. Het is een spanningsveld wat maakt dat het lastiger is om voorzieningen te treffen voor een instandhouding op lange termijn.
• Veranderingen in het klimaat maken dat er veranderingen nodig zijn het onderhouden (en gebruiken) van kapitaalgoederen. Zo worden materialen blootgesteld aan andere omstandigheden dan voorzien, wat andere maatregelen vraagt dan voorzien of begroot.
• Er is een noodzaak tot het opstellen van assetmanagementplannen en doorkijk naar de (verre) toekomst. Een nota kapitaalgoederen kan hierin een bijdrage leveren.
• Niet alle objecten zijn volledig in beeld bij de gemeente. Er moet meer aandacht gegeven worden aan het bijhouden van gegevens over de diverse kapitaalgoederen.

WAT WILLEN WIJ BEREIKEN?
We willen bijdragen aan de doelen van de gemeente in het beheren en onderhouden van onze kapitaalgoederen.  Met duurzaam en ontwikkelend beheer dragen we bij aan een toekomstbestendige leefomgeving en een positieve beleving van onze inwoners.
Het niveau van onderhoud is vastgelegd in beleid. Om grote wisselingen in de exploitatie te voorkomen, werken we onder andere met onderhoudsvoorzieningen. Daaraan voegen we jaarlijks een vast bedrag toe. De uitname kan per jaar verschillen.

WAT GAAN WIJ DAARVOOR DOEN?
Onderstaande tabellen laten de activiteiten voor het onderhoud van de kapitaalgoederen zien. Per discipline geven we aan wat we in een aangegeven tijdsbestek gaan doen.

Onderhoud
Vanaf 2020 wordt het grootste deel van het dagelijks onderhoud door de verenigingen op het sportpark uitgevoerd. In het convenant wat hiervoor is opgesteld is afgesproken dat elk kwartaal een extern adviseur samen met de verenigingen een ronde maakt over het sportterrein en hen verziet van advies en tips m.b.t. het onderhoud. En tevens een vraagbaak is voor de verenigingen. Daarnaast beoordeeld de adviseur ook of de verenigingen voldoen aan de afgesproken kwaliteit.
Inmiddels mag geconcludeerd worden dat alle verenigingen het onderhoud voortreffelijk uitvoeren en het sportpark er dan ook uitstekend bij ligt. Vanwege het goed onderhoud door de verenigingen is besloten om vanaf 2024 de ronde van de externe adviseur van 4 naar 3 rondes terug te brengen en dit ook in 2025 te continueren.

Renovatie/ vervanging
Voor 2025 stond bij FC Lisse de toplaag vervanging van de natuurgrasveld van veld 2 in de planning, maar door goed onderhoud van de vereniging is dit tot nader orde uitgesteld.

Toelichting:
Het integraal waterketenplan beschrijft het gemeentelijk beleid voor het stedelijk afvalwater, hemelwater en grondwater. Met het oog op de bescherming van de volksgezondheid, het tegengaan van wateroverlast en de bescherming van het milieu, zijn hiervoor speciale voorzieningen nodig. Het plan is afgestemd op het riolerings-, zuiverings- en drinkwaterbeleid in de Bollenstreek en is de basis voor integrale toetsing aan de geldende wet- en regelgeving in de regio. Daarnaast biedt het beleidskaders in de waterketen, wat leidt tot betere afstemming in de waterketen van drinkwaterproductie, -distributie en -levering, de riolering en de afvalwaterzuivering. Het plan is opgesteld in de Cluster Bollenstreek in samenwerking met de gemeenten Katwijk, Noordwijk en Teylingen, het hoogheemraadschap van Rijnland en het waterleidingbedrijf Dunea.

Het is voor de gemeente van belang een goede integrale beleidsafweging te maken op het gebied van de rioleringszorg, de bodem- en waterkwaliteit en de gemeentelijke infrastructuur. Het waterketenplan helpt hierbij. Daarnaast heeft de gemeente zorgplicht voor inzameling en transport van stedelijk afvalwater, doelmatige inzameling en verwerking van afvloeiend hemelwater en voor het treffen van maatregelen om nadelige gevolgen van de grondwaterstand te voorkomen of beperken. Op basis van de financiële consequenties van het plan stellen we de hoogte van de rioolheffing vast.

Afkoppelen van regenwater
In de gemeente ligt grotendeels een gemengd stelsel, wat betekent dat stedelijk afvalwater en hemelwater door dezelfde buis ingezameld en getransporteerd wordt naar de afvalwaterzuivering. Met het oog op de woningbouwopgave (leidend tot meer in te zamelen en transporteren afvalwater), klimaatverandering (met zwaardere regenbuien over kortere periodes) en te behalen efficiëntie-slag bij de afvalwaterzuivering (doordat deze nu ook regenwater zuiveren) dient er afgekoppeld te worden. Dit betekent dat hemelwater in een aparte buis ingezameld zal worden en afgevoerd naar watergangen en/ of geïnfiltreerd wordt in de bodem.

Hiervoor wordt een afkoppelplan voor de hele gemeente opgesteld. Dit geeft voor de komende jaren inzicht in welke diameter hemelwaterriool per straat nodig is, wat direct input geeft voor onderhoudsprojecten, herinrichting of bij ontwikkeling van woningbouw. Hiermee krijgen we meer zicht op de daartoe benodigde investeringen over de komende decennia heen.

Aanpak Zeeheldenwijk
In navolging op de ophoging van de Van Speykstraat tussen de Tasmanstraat en Kanaalstraat is het saneren van twee overstorten de laatste fase van de aanpak Zeeheldenwijk. Na het groot onderhoud aan het bergbezinkbassin Tasmanstraat zullen de overstorten gemonitord worden om inzichtelijk te krijgen of daar na alle al uitgevoerde maatregelen nog noodzaak toe is.

Aanpak Schilderswijk
De huidige planning is dat de rioolrenovatie in combinatie onder andere het onderhoud aan de wegen in 2025 aanvangt met de voorbereiding voor een start uitvoering in 2026.

Groenvervanging
Bij het vaststellen van het groenbeheerplan is afgesproken dat ieder vier jaar een complete schouw van het groenareaal zal worden uitgevoerd en dit de basis levert voor de vervangingsopgave voor de komende jaren. In 2022 is deze schouw voor de eerste keer uitgevoerd.  In 2025 zal de groenvervanging wijkgericht worden aangepakt. Gestart wordt met Lisse rond en dan vervolgens Vrouwenpolder, Geestwater, Schilderswijk en Componistenwijk

Japanse Duizendknoop (JDK)
Japanse duizendknoop (Fallopia japonica) wordt tot de meest invasieve exoten gerekend. Is de plant eenmaal gevestigd, dan is hij zeer moeilijk weer weg te krijgen. Door zijn sterke groeikracht worden inheemse plantensoorten verdrongen. De sterke wortelstokken en stengels van de Japanse duizendknoop zijn in staat om schade te veroorzaken aan gebouwen, leidingen en wegen. In Lisse hebben we nu 8 locaties  waar de JDK aanwezig is met een totaal van 1.474 m2.

In de loop van 2023 is gestart met de bestrijding ,met behulp van heet water (stomen). De eerste resultaten in 2024 zijn hoopvol. Op diverse locaties zien we na diverse behandelingen een zichtbare afname van de JDK.

Wel is er verschil in welke soort beplanting de JDK zich bevindt. Bestrijding in gazon en ruig gras geeft een beter effect dan JDK in heesterbeplanting. De JDK en de heesterwortels zijn met elkaar verweven en daardoor moeilijker bereikbaar (bijkomend nadeel is dat ook heesterwortels worden meegekookt). De heeft met name betrekking op de locaties Blokhuis en Leharstraat.
In 2025 wordt de bestrijding met heet water doorgezet en hopen we dat de uitbreiding van de JDK een halt wordt toegebracht en geleidelijk het aantal locaties zal afnemen waar JDK is waargenomen.

Toelichting:
Het beleidsplan ‘Wegen’ omvat het gemeentelijk wegenbeleid. Doel ervan is het leggen van een bestuurlijke, beheersmatige en financiële basis voor het wegbeheer in de komende vijf jaar, met een doorkijk naar de daaropvolgende jaren.

In het beleidsplan zijn de beleidskaders omschreven en uitgewerkt tot beleidsdoelstellingen en strategieën. Ook bevat het de kwaliteitsniveaus waaraan de wegen moeten voldoen. In het plan voldoen we voor alle wegtypes aan het basiskwaliteitsniveau voor de thema's veiligheid, comfort en aanzien. Dit niveau wil zeggen dat we het wegennet voor de weggebruiker op een verantwoorde wijze in stand houden. De kwaliteit van de fietspaden, winkelstraten en looproutes rond seniorencomplexen is daarbij extra belangrijk; hier hebben we kwaliteitsniveau dan ook gesteld op basis+. In het plan hebben we ook de zettingen van de verhardingen meegenomen. Ophoging van deze wegen garandeert de toegankelijkheid van de woningen.